🇫🇷 Le Mahnmal Augustaschacht – Une mise en garde silencieuse                               ( Stille waarschuwing )

Ce monument ne crie pas, mais il parle avec force. ( Dit monument schreeuwt niet, maar het spreekt krachtig )

Il ne montre pas, il fait ressentir.

Son bois carbonisé — témoin de la destruction.

Son acier rouillé — cicatrice qui ne guérit pas.

Son silence — cri muet adressé à chacun de nous : Souviens-toi. Reste vigilant. Ne détourne pas le regard.

 

                                                              Chaque matériau utilisé par Trieb a une signification :                                                                                               ( Ieder materiaal dat door de Duitse kunstenaar Volker Trieb werd gebruikt heeft een betekenis )

- Le bois noirci, brûlé mais encore debout, évoque la mémoire blessée mais vivante.

- L’acier rouillé, froid et dur, symbolise l’impitoyable machine de l’oppression.

- L’espace nu et ouvert appelle à la réflexion, à la responsabilité, à l’humanité.

 

 

        Ce Mahnmal — mot allemand dérivé de 'mahnen', « avertir » — est un appel à la conscience, aujourd’hui plus nécessaire que jamais.

                               C’est une présence qui dit : « N’oubliez jamais ce qui a été. Et ne laissez pas cela revenir. »

 

Nederlands

Inleiding

Op deze foto, gemaakt door mijn moeder Jo Gaertman-Zimmerman, houdt mijn vader mij – zijn jongste zoon – op de arm. Het is een beeld uit ca. 1941.

                                                                  

Mijn vader werd op 10 november 1944 tijdens de grote razzia in Rotterdam opgepakt – niet vanwege verzetswerk, maar als willekeurige burger. Via stadion Feijenoord begon een afschuwelijke tocht: eerst per boot, de Helios, via Amsterdam naar een bananenloods en vandaar over de ijskoude Zuiderzee naar Kampen. Hij werd ondergebracht in de Generaal van Heutskazerne en via Zwolle naar Osnabrück vervoerd, waar hij op 27 november 1944 aankwam in het werkkamp Ohrbeck.

In Osnabrück moesten de Nederlandse dwangarbeiders na bombardementen puin ruimen, blindgangers ontmantelen en lichamen van onder het puin halen. Toen de bombardementen heviger werden en zij niet mochten schuilen – de schuilkelders waren uitsluitend voor Duitsers – sloegen mijn vader en twee anderen op de vlucht.

Ze werden in Rheine, vlak over de grens bij Winterswijk, in een stationsrestauratie gearresteerd door de Gestapo. Wat daarna volgde was onmenselijk. In de Gestapokeller in Osnabrück werden zij opgesloten in een kleine cel, geschopt, geslagen, gemarteld – als beesten behandeld. Na het verhoor werd mijn vader overgebracht naar het Arbeitserziehungslager Augustaschacht in Ohrbeck. Wat zich daar afspeelde, was mensonterend. Gevangenen werden vernederd, fysiek uitgeput en mentaal gebroken. Ook daar kwam mijn vader nooit meer levend uit.

 

 Hendrik Willem Gaertman, 36 jaar oud
Geboren: 25 maart 1908 – Overleden: 8 januari 1945

 

Deutsch

Einleitung
Auf diesem Foto, aufgenommen von meiner Mutter Jo Gaertman-Zimmerman, hält mein Vater mich – seinen jüngsten Sohn – im Arm. Es wurde ca. 1941 aufgenommen.

Mein Vater wurde am 10. November 1944 während der großen Razzia in Rotterdam verhaftet – nicht wegen Widerstandstätigkeiten, sondern als zufälliger Zivilist. Über das Stadion Feijenoord begann ein entsetzlicher Transport: zuerst mit dem Schiff Helios, über Amsterdam in einen Bananenspeicher, dann über das eiskalte IJsselmeer nach Kampen. Er wurde in der Generaal van Heutsz-Kaserne untergebracht und über Zwolle nach Osnabrück gebracht, wo er am 27. November 1944 im Arbeitslager Ohrbeck ankam.

 

In Osnabrück mussten niederländische Zwangsarbeiter Trümmer räumen, Blindgänger entschärfen und Leichen aus den Trümmern bergen. Als die Bombenangriffe heftiger wurden und ihnen das Betreten der Schutzräume – die nur für Deutsche bestimmt waren – verwehrt wurde, flohen mein Vater und zwei andere Männer.

In Rheine, nahe der niederländischen Grenze bei Winterswijk, wurden sie im Bahnhof von der Gestapo festgenommen. Was dann geschah, war unmenschlich. In den Kellern der Gestapo in Osnabrück wurden sie wie Tiere geschlagen, getreten und gefoltert. Nach dem Verhör wurde mein Vater in das Arbeitserziehungslager Augustaschacht in Ohrbeck gebracht. Die Zustände dort waren entwürdigend. Die Gefangenen wurden gedemütigt, körperlich zermürbt und seelisch gebrochen. Auch von dort kehrte mein Vater nie mehr lebend zurück.

                                 

 

Hendrik Willem Gaertman, 36 jaar oud
Geboren: 25 maart 1908 – Overleden: 8 januari 1945

English

Introduction
In this photo, taken by my mother Jo Gaertman-Zimmerman, my father is holding me – his youngest son – in his arms. The picture dates from around 1941.

                                              

My father was arrested on November 10, 1944, during the mass roundup in Rotterdam – not for resistance work, but simply as a civilian. From the Feijenoord stadium, a horrifying journey began: first by boat, the Helios, via Amsterdam to a banana warehouse, and from there across the icy Zuiderzee to Kampen. He was held at the Generaal van Heutsz barracks, and then transported via Zwolle to Osnabrück, arriving at the forced labor camp Ohrbeck on November 27, 1944.

 

In Osnabrück, Dutch forced laborers had to clear rubble, disarm unexploded bombs, and retrieve bodies from beneath debris after bombings. When the air raids intensified and they were denied access to shelters – which were reserved only for Germans – my father and two others fled.

They were caught by the Gestapo in Rheine, near the Dutch border at Winterswijk, in a train station restaurant. What followed was inhumane. They were imprisoned in the Gestapo cellars in Osnabrück, beaten, kicked, tortured – treated like animals. After the interrogation, my father was sent to the Arbeitserziehungslager Augustaschacht in Ohrbeck. What happened there was degrading. Prisoners were humiliated, physically exhausted, and mentally broken. My father never came out alive.

 

 

Hendrik Willem Gaertman, 36 jaar oud
Geboren: 25 maart 1908 – Overleden: 8 januari 1945

  Français

Introduction
Sur cette photo, prise par ma mère Jo Gaertman-Zimmerman, mon père me tient dans ses bras – son plus jeune fils. L’image date d’environ 1941.

                                                     

Mon père a été arrêté le 10 novembre 1944 lors de la grande rafle de Rotterdam – non pas pour des activités de résistance, mais en tant que simple civil. Depuis le stade Feijenoord, un voyage terrifiant a commencé : d’abord par bateau, le Helios, via Amsterdam jusqu’à un entrepôt de bananes, puis à travers le Zuiderzee glacé jusqu’à Kampen. Il a été enfermé dans la caserne Generaal van Heutsz, puis transféré via Zwolle à Osnabrück, où il est arrivé le 27 novembre 1944 dans le camp de travail d’Ohrbeck.

 

À Osnabrück, les travailleurs forcés néerlandais devaient dégager les décombres, désamorcer les bombes non explosées, et retirer les corps des victimes. Lorsque les bombardements sont devenus plus violents et qu’on leur a interdit l’accès aux abris – réservés uniquement aux Allemands – mon père et deux autres hommes ont tenté de fuir.

Ils ont été arrêtés par la Gestapo à Rheine, près de la frontière avec Winterswijk, dans un restaurant de gare. Ce qui a suivi était inhumain. Dans les caves de la Gestapo à Osnabrück, ils ont été battus, torturés, humiliés – traités comme des bêtes. Après l’interrogatoire, mon père a été envoyé au camp de rééducation par le travail Augustaschacht à Ohrbeck. Ce qui s’y passait était dégradant. Les prisonniers y étaient brisés physiquement et psychologiquement. Mon père n’en est jamais revenu vivant.

 

 

Auteur : Hendrik Willem Gaertman

 

 

                                                                   Chaque matériau utilisé par Trieb a une signification :                                                                                              ( Ieder materiaal dat door de Duitse kunstenaar Volker Trieb werd gebruikt heeft een betekenis )

- Le bois noirci, brûlé mais encore debout, évoque la mémoire blessée mais vivante.

- L’acier rouillé, froid et dur, symbolise l’impitoyable machine de l’oppression.

- L’espace nu et ouvert appelle à la réflexion, à la responsabilité, à l’humanité.